Vào một buổi chiều lãng đãng, tôi có hẹn với cô bạn thân sau nhiều ngày không thấy tin tức nhau. Cô gái ấy đã từng yêu say đắm một người, đã tưởng chừng như suy sụp và chẳng thiết sống nữa, nay đã tìm thấy tình yêu mới. Tôi mừng cho cô ấy và nghĩ rằng sẽ nghe cô kể rít rít hệt như một chú chim non về người yêu mới của mình. Cô là vậy, khi yêu thì chỉ nghĩ về người mình yêu mà thôi.

Thế nhưng khi gặp, tôi chẳng thấy hình ảnh tươi vui hay nhí nhảnh như mình tưởng tượng, thay vào đó là một vẻ trầm ngâm, tĩnh lặng đến ngạc nhiên.

***

Tôi hỏi có phải người mới không tốt, hay hai người đang có chuyện bất hòa không vui hay sao? Cô mỉm cười từ tốn nói: “Không phải”. Rồi cô từ từ bảo với một giọng nói pha chút bất lực, rằng dù rất cố gắng, cô không thể trở về con người của mình trước kia. Cô không tìm thấy nhiệt huyết nóng chảy, cảm xúc thơ ngây, niềm hạnh phúc nguyên sơ khi cô yêu người trước đó. Những gì giờ đây cô có được, chỉ là một màu hồng nhàn nhạt. Tất cả cảm xúc tốt nhất của cô, đều tan vỡ theo mối tình cũ rồi. Và vì vậy, cô hận người cũ đến bao nhiêu.

Tôi giật mình và nghĩ, có lẽ là đúng thế thật. Người ta thường nói một người khi đi qua nhiều mối tình sẽ trưởng thành hơn, tính tình bình ổn hơn, yên tĩnh hơn… Nhưng liệu có phải từ sâu xa, có một thứ xúc cảm trống rỗng giống như người bạn của tôi hay không? Khi mà, một phần của con người chúng ta, từng mảnh linh hồn và xúc cảm đã gửi lại những thứ mà ta từng thương yêu. Khi mối tình đó mất, chúng ta cũng giống như những con buôn mất đi những thứ mình đầu tư vào?

Thứ tình yêu sâu sắc đó, có người may mắn viên mãn nhưng cũng có người rẽ đôi giữa đường. Cảm xúc đau đớn mỗi người nếm trải, dư vị đúng chẳng bao giờ dễ chịu. Tâm lý và tiến trình cảm xúc, cứ thay đổi dần theo thời gian. Lúc đầu bạn giữ mãi lòng kiêu hãnh, chờ đợi một người xuống nước. Rồi lâu dần thành ngại, hai người chẳng còn biết bắt chuyện với nhau thế nào. Bạn đi từ nhớ nhung da diết, rồi bới móc những khuyết điểm của người đó ra mà an ủi bản thân, tìm mọi cách thuyết phục quyết định đó là đúng… Cuối cùng trái tim vẫn cứ cảm giác đau âm ỉ và mệt mỏi rã rời.

Thời gian đủ lâu, bạn tưởng là đã có thể quên hẳn được người đó, hết oán hận và có thể chẳng còn để ý đến người đó nữa. Nhưng đến một khoảnh khắc bất chợt, bạn nhận ra sự thật phũ phàng trên: con người bạn hoàn toàn thay đổi, có mạnh mẽ lên đó, nhưng cũng mất mát rất nhiều rồi. Khi đó bạn nếm trải cảm giác, người bạn từng yêu nhất chính là người bạn căm ghét nhất giờ này.

Căm ghét vì nếu đã là sai người, vậy tại sao lại phải gặp gỡ. Ghét vì nếu không được ở bên nhau thì sao lại nói yêu thương, sao lại thay đổi cuộc sống của bạn một cách sâu sắc đến thế. Ghét vì cảm giác sau người đó, chúng ta không thật sự yêu được một người nào thật tâm như cách ta từng yêu trước kia. Ta cảm thấy thứ hạnh phúc mình đang có không thật, mà nó giống ly café pha lẫn ngọt đắng đan xen.

Nhưng có thật sự là như vậy?

Vấp ngã nhiều lần, bỗng dưng thấy mất mát thành quen. Chúng ta hiểu tình yêu là thứ không cưỡng cầu cũng không phải cố gắng là có được. Nếu coi tình yêu là một thứ gì đó để đầu tư thì có lẽ chúng ta sau này đã không đầu tư một cách “có tâm”. Ở đâu đó chúng ta nhồi nhét vào đầu mình suy nghĩ rằng “thứ gì thuộc về mình thì mãi là của mình, còn không thuộc thì cho dù có ôm chặt cỡ nào chăng nữa họ cũng đi mất”. Điều đó chắc gì đã đúng. Nhưng chúng ta từng sống như vậy, trở thành một kẻ vô tâm với tình cảm. Chúng ta nhìn người khác tốn bao tâm tư, đấu tranh nội tâm và có khi tủi thân ấm ức vì sự lạnh lùng thờ ơ… Chúng ta làm tổn thương những người yêu mình. Và chúng ta lại thất bại, sớm thôi. Vì không ai có thể chịu đựng được một người hời hợt, không nắm nổi một người cứ liên tục làm tổn thương mình tới lần này tới lần khác.

Chúng ta một phần nào đó bỗng dưng sợ tình yêu. Vì một lần yêu thương đến tận cùng sức lực mà vẫn tan vỡ, ta chẳng còn tha thiết hay hi vọng gì nữa. Hay nói cách khác, chúng ta cứ giương lên bức tường vững chắc trong tim, chuẩn bị tâm lý cho những sự đổ vỡ nữa. Vì vậy mà ta không còn quá hứng thú với việc mình phải làm mới bản thân, tránh đi ký ức cũ. Cứ nghĩ mà xem, nếu bạn đi đến góc quán quen ngày xưa từng hò hẹn, hay ăn món ăn từng tưởng như mãi chẳng bao giờ ngán, làm những việc cũ kĩ theo thói quen xưa… thì vết thương cũ lại chẳng bao giờ lành. Bạn vô tình cố ý so sánh với người mới, thế thì cảm xúc có tưới tắm cỡ nào cũng chẳng thể sống lại.

Thực ra, tình yêu dù sâu đậm đến thế nào, hận và ghét có nhiều đến đâu thì một ngày cũng một mờ nhạt… nếu bạn cho mình thời gian và người khác lòng chân thành thật đủ. Khi lòng mình vẫn còn so sánh, lưu luyến tình cũ hay vì cô đơn mà bắt đầu một cuộc tình mới… chỉ càng làm lòng mình thêm trống trải. Mỗi cuộc tình đến và đi, đều cho ta những trải nghiệm và sự trưởng thành quý giá, để biết trân trọng và học cách yêu thương. Nếu không có sai lầm, không có đau đớn, không có mất mát thì sao ta có thể ghi khắc trong lòng được? Thanh xuân nếu không có sai lầm, vậy thì thật sự không có nhiều thứ để kể về hay hồi tưởng rồi.

Mỗi chúng ta, từng vá víu lòng mình mà đi qua những mối tình, hãy tin một ngày nào đó đủ quên và đủ chân thành thì tình yêu sẽ lại trở về. Chúng ta sẽ biết cách yêu nhiều hơn, cảm nhận tốt hơn… và rồi nhìn lại, người chúng ta từng yêu nhất không còn phải người ta căm ghét nhất nữa, mà là người cho chúng ta nhiều bài học ý nghĩa nhất.