Đó là mùa hè tôi đang phải đi qua mà nơi kết thúc là kì thi đại học.

***

Mùa hè bắt đầu từ lúc nào, dường như cũng chẳng nhớ nữa. Không ai cho tôi một câu trả lời. Bản thân tôi lúc ấy dường như chỉ mơ hồ cảm nhận được hơi thở của mùa hè từ những đợt nóng kinh khủng, nóng phát sốt, rồi mưa đến và đi như thể mùa hè không buồn níu giữ.

Cứ nói lớp 12 là 18 thì ở cái ngưỡng cửa thứ mấy của cuộc đời này, tôi chỉ thật sự biến nó thành dấu mốc khi mang về tờ giấy đỗ-Đại-học. Và những ngày khi nắng lên, mưa đến một cách khó hiểu, tôi đã chôn mùa hạ của mình trong những trang vở chi chít chữ, những tập đề khó nhằn và cố lấp đầy não bộ bằng những công thức, những lưu ý và bao điều khác nữa trước ngày thi. Tôi hít vào lồng ngực cái không khí lo lắng, hồi hộp, trông mong của bao người và thở ra là những mệt mỏi, nôn nao. Những ngày thức đến 4,5 giờ sáng, không phải để ngắm bình minh, để nhìn cuộc sống đang dần hiện lên sôi động. Gấp lại một quyển vở, để lại chồng sách một tập để, mệt mỏi lăn ra giường ngủ, bỏ lại sau lưng tiếng âm thanh cuộc sống đang vỡ ra náo nhiệt ngoài kia, bỏ lại những trong veo ngày đầu hè dịu ngọt. Lại thêm một đề văn và tự cười vào chính mình, một kẻ giả dối đang viết những bài văn nghị luận xã hội phê phán thế hệ trẻ sống gấp, thu mình trong vỏ ốc, khép cửa với bên ngoài. Có sáng nào không muốn mở mắt, nhưng nghe tiếng mẹ ngoài phòng hỏi con dậy chưa, lại cố gắng giả vờ quên đi mình mới ngủ lúc 6 giờ sáng để bật dậy. Có ngày nào một mình trong phòng tối, chỉ tiếng lật giấy và tiếng quạt chạy ù ù bên tai, để tôi biết rằng mình đang chạy trên con đường dẫn đến cánh cổng Đại học, tự nhắc không thể ngừng lại giữa cuộc đua.

Mùa hạ đã chết trong những ngày ấy, và mùa hạ cũng không thể quay lại được khi kì thi đã kết thúc. Cả mùa hạ chúng ta nỗ lực đi tìm câu trả lời cho câu hỏi: mình sẽ đi về đâu. Rốt cuộc, câu trả lời chỉ nằm ở khoảnh khắc bạn click vào đường link tra cứu. Tôi hốt hoảng khi nhìn vào trang Nhật kí online bao ngày chưa viết. Thời gian đã lấy đi của tôi những con chữ, khả năng viết lách. Giờ đây khi nhìn trang Nhật kí tôi đặt phông nền màu xanh của bầu trời, tôi cảm thấy trống rỗng, tựa như bạn nhìn lên trời xanh cao vào một ngày thu nhưng lại thấy trước mắt là cái u ám của ngày đông.

Tôi gõ vào trang nhật kí bỏ hoang những dòng vẩn vơ mà thậm chí tôi cũng chẳng hiểu được mình đang viết gì. Cả một năm phấn đầu vì một kì thi lớn, rồi chỉ dành nó trong vỏn vẹn 3 ngày đã rút cạn linh hồn tôi. Tôi yêu con chữ, dù tôi viết chẳng hay, nói chẳng thấm, nhưng viết là cách tôi cho thế giới biết tôi đang tồn tại. Nó bình thường nhưngkhông kém quan trọng như bầu không khí tôi thở, như bát cơm tôi ăn. Mỗi một lần viết ra một câu từ vô nghĩa, tôi lại thấy nơi lồng ngực tức thở. Có lẽ vì quá lâu rồi, tôi phải hít vào cái bầu không khí ngột ngạt, thiếu dưỡng khí. Quá lâu rồi tôi không được viết những gì mình muốn mà chỉ viết những gì người chấm bài cho là hợp nhất.

Đã qua vài ngày từ hôm biết điểm, đã thôi cảm giác mong ngóng từng ngày để được biết một ố điểm mình bỏ công sức ra để giành lại. Không khí lúc này và lúc ấy thật khác nhau. Còn tôi, ngay từ khi vào 12, tôi đã thấy đó là sự chán nản. Nhiều lúc dừng tay giải một bài toán, ngừng lại sau khi viết một đoạn văn, tôi tự hỏi mình đang làm gì, mình làm thế này để làm gì, mai này sẽ ra sao, sao mình chẳng thấy gì cả dù sức học của mình không phải là kém, sao cuộc đời không dễ như làm một phép đạo hàm giản đơn?

Rồi tôi nhận thấy, không chỉ mình tôi mà bao bạn bè xung quanh cũng vậy. Càng gần đến ngày biết điểm chuẩn, tôi càng chán nản hơn. Dù vào được trường mình yêu thích, dù vậy rồi mình cũng sẽ ra sao. Tôi đã đốt cả mùa hè vào trong trang giấy để đổi lại những mùa sau không có hè về. Những đêm này trời Hà Nội thật sáng bởi những ánh sao đêm. Tôi cứ nhìn, nhìn mãi, lòng thầm hỏi Hà Nội rằng, liệu bàu trời ngày hôm nay tôi thấy có phải là bầu trời tôi ngắm nhìn mười năm sau? Nhưng Hà Nội không trả lời. Không ai trả lời. Ánh sao vẫn thật sáng trên bầu trời đêm.

Tôi đã nhiều lần đặt ra những câu hỏi không lời đáp như thế, nhưng thật đặc biệt bởi chúng chỉ thuường xuyên nảy ra vào năm 12 – năm của tuổi 18. Có lẽ chúng sẽ không trở thành một đoạn kí ức khó quên dù đến tận sau này như ai nói. Chúng không thật đẹp đâu. Nhưng nếu thế, người ta sẽ nhớ nó nhiều nhất trong các mảnh kí ức vì đó là một mùa hè bên rìa 18 thật chông vênh, trắc trở, khởi nguồn của bao con sóng ngầm trong đòi về sau.

Và dù thế nào, những người như tôi, những người đang mất phương hướng trong cuộc đời, hoang mang và đầy bất trắc như đứng giữa thành phố không người, nhưng lại chẳng biết đi về đâu. Liệu chúng ta trở về nơi ta bắt đầu, đứng lại hay tìm đường đi tiếp? Không ai biết. Nhưng tôi biết, lạc đường là để chúng ta nhận ra con đường mình đang đi là chưa đúng. Và mỗi khi như thế, ta lại cắn răng quay lại điểm bắt đầu để tìm một lối đi nào đúng hơn. Nhưng ai biết, liệu chúng ta sẽ khôngđi lạc thêm lần nữa khi chúng ta đã đặt niềm tin vào con đường mình tin tưởng cất bước?

Đường Hà Nội có trăm hình trăm vẻ, mỗi ngày đi qua dù chỉ một con đường, tôi đều nhận thấy con đường ấy có những sự đổi khác. Người ta luôn cho rằng chẳng ai có thể lạc đường trên con đường mà mình đã đi quá lâu. Nhưng người ta cũng cần biết rằng, con người có thể biến con đường mình đi lâu thành con đường lạc. Giai đoạn khó khăn, mong manh này sẽ qua, và mọi chuyện sẽ sớm ổn. Không ai có thể cho tôi khẳng định trăm phần trăm rằng con đường tôi đi tới, dù quen thuộc hay lạ lẫm sẽ có những đổi thay gì, liệu sẽ dẫn tôi đến đích chăng. Nhưng tôi biết chắc chắn một điều rằng, một khi tôi lạc lối, tôi sẽ lại điểm xuất phát và tìm cho mình một cái la bàn để đi.

Huyền Văn