Ở cái tuổi mười sáu, có lẽ cô bé nào cũng từng có một giấc mơ cổ tích của riêng mình. Chính mình, trong giấc mơ sẽ là một nàng công chúa ngủ trong rừng, xinh đẹp với một chiếc váy trắng muốt và ngủ say sưa trên một chiếc giường kết đầy hoa.
***
Rồi một chàng hoàng tử sẽ đến, khẽ đặt lên môi nàng công chúa một nụ hôn, đánh thức nàng dậy trong khung cảnh muôn hoa bung nở, chim chóc hát ca tưng bừng.
Nó cũng từng mơ những giấc mơ như thế. Nhưng chỉ đến cảnh chàng hoàng tử cúi xuống nhìn nàng công chúa, chàng bỗng dưng quay đi. Đi mãi, bỏ mặc nàng công chúa với giấc ngủ vĩnh hằng của riêng mình…
Đã không biết bao nhiêu lần, giấc mơ ấy cứ lặp đi lặp lại. Và lần nào cũng kết thúc ở cảnh chàng hoàng tử của nó bỏ đi, đi mãi. Lần nào cũng vậy. Nó tỉnh giấc. Nước mắt đầm đìa trên khuôn mặt. Bật điện. Nó làm như chàng hoàng tử kia: Ngắm mình từ đầu đến chân, qua trước gương lớn ở cuối giường. Đôi mắt nghẹn lại nơi hai bàn chân: đôi chân xanh xao khó tả, teo nhỏ và cong queo. Nó ôm mặt, nghẹn ngào khóc.
Lần đầu tiên bắt gặp nó khóc giữa đêm, mẹ đã ôm nó vào lòng, ôm thật chặt mà không nói gì. Nhưng nó biết mẹ đang khóc. Bởi mái tóc của nó đã ướt đẫm. Nước mắt của mẹ mằn mặn…
Hôm sau, cái gương không còn được đặt ở giữa phòng nữa.
– Mẹ này, cái gương của con đâu rồi? Sao mẹ lại mang nó đi chỗ khác?
Mẹ nhìn nó, ánh mắt đau đáu, chua xót. Nhưng mẹ chẳng nói gì. Không biết phải nói gì hay là nước mắt đã nghẹn nơi cuống họng?
– Không có gương thì con vẫn nhìn thấy đôi chân của con mà, mẹ! Con muốn nhìn thấy khuôn mặt xinh xắn của con mẹ ạ. Khuôn mặt ấy đều mỉm cười với con vào mỗi buổi sáng. Khuôn mặt duy nhất không kinh sợ khi nhìn vào đôi chân con. Mẹ! Con chỉ có mình con để làm bạn.
Mẹ không nói gì. Đôi mắt mẹ nhìn nó, sâu thẳm và câm lặng. Chất chứa trong đó là những đớn đau đến tột cùng. Nó lặng thinh. Đã có lần nó nghĩ, mẹ chẳng thể nào hiểu được nỗi đau của nó, bởi mẹ không mang một đôi chân tật nguyền. Nhưng lúc này, nhìn ánh mắt mẹ, nó chợt hiểu, mẹ đau hơn nó gấp hai lần: nỗi đau của một người mẹ và nỗi đau của chính nó.
– Con sẽ không khóc nữa đâu, mẹ!
Chiếc gương lại ở đó. Nó vẫn thường tỉnh giấc vào lúc nửa đêm. Nhưng nó đã học được cách khóc lặng lẽ, chỉ có nước mắt, không có những tiếng rên, cũng chẳng có những tiếng nấc nghẹn.
Dạo này, mẹ đi ra khỏi nhà sớm hơn, về nhà muộn hơn. Nó tự hỏi, điều gì đã làm mẹ đi lâu đến thế, hay mẹ không còn yêu nó nữa? Và rồi, khuôn mặt mẹ ngày càng xanh xao, hốc hác hơn. Gạt đi cái ý nghĩ nghi ngờ vớ vẩn kia, nó lờ mờ nhận ra mẹ đang cố gắng để làm một điều gì đó, một điều rất quan trọng.
Rồi một ngày, mẹ trở về với khuôn mặt rạng rỡ khác thường.
– Mẹ có cái này cho con.
Một chiếc xe. Mẹ sẽ đưa con đi dạo vào buổi chiều. Con có thể nhìn thấy cỏ xanh này, thấy rặng hoa màu tím này, cả những tia nắng nữa.
– Mẹ này. Lần sau mẹ chỉ đưa con ra chơi ở vườn nhà mình thôi nhé! Con không muốn ra ngoài đường nữa. Không phải con không thích. Chỉ là… Bọn họ cứ nhìn con. Con ghét những ánh mắt tò mò, thương hại. Con không cần sự thương hại.
Sau đó, mẹ thuê bác hàng xóm đục một khoảng nhỏ trên bức tường phòng nó, làm thành một khung cửa sổ xinh xinh. Chiếc giường nhỏ cũng được kê gần lại bên cửa sổ.
– Mẹ ơi con thích lắm. Ở đây con có thể nhìn thấy trời, thấy cỏ, thấy cả người đi lại ngoài kia nữa.
– Mẹ ơi có một con bướm vàng đang bay ở ngoài kia. Con cũng muốn bay lên như thế!
Mẹ nhìn nó cười. Nhưng khi quay mặt đi, khuôn mặt đã đầm đìa nước mắt.
Cửa sổ của nó trông ra một lối nhỏ, hình như là một con đường tắt dẫn đến một trường học. Ngày ngày, bọn trẻ con tung tăng đi về, nói cười ríu rít. Một ngày, có một cậu bé, chừng 10 tuổi dừng lại bên khung cửa của nó.
– Chị ơi! Sao ngày nào chị cũng ngồi đây vậy?
– Chị không đi học à?
– Em có truyện này hay lắm. Chị cầm lấy mà đọc. Em về đây, mai em quay lại nhé!
Và ngày ngày, cậu bé nán lại bên khung cửa sổ của nó. Hai chị em nói đủ chuyện trên trời dưới đất. Và không biết từ bao giờ, nó chỉ chờ đến buổi chiều để gặp và nói chuyện với cậu bé dễ thương kia.
– Dạo này con có chuyện vui à?
…
– Con có thể mời em bé ấy vào nhà mình chơi, khi con thật sự có niềm tin.
…
– Đừng sợ, con gái. Chẳng lẽ con cứ mãi là một con ốc trốn kín trong vỏ của mình?
…
Tất nhiên, nó không muốn là một con ốc nhỏ. Nó muốn được như chú bướm vàng kia, cất cánh bay lên giữa bầu trời thênh thang. Nhưng quả thật nó sợ. Nó sợ những ánh mắt không – bình – thường của mọi người khi nhìn thấy nó. Ánh mắt nhắc nó nhớ đến thân phận tật nguyền của mình.
Nhưng chẳng lẽ cứ mãi là một con ốc trốn trong vỏ?
– Mẹ này, hôm nay mẹ cho con cầm chìa khóa nhé! Con muốn mời em bé ấy vào nhà chơi.
Mẹ nhìn nó, khẽ mỉm cười rồi xoa đầu nó: “Đã đến lúc sống can đảm rồi, con gái ạ”
– Em có muốn vào nhà chị chơi không? Chìa khóa này. Em vòng ra phía trước và mở cửa vào nhé!
Chú bé vui vẻ và ngoan ngoãn làm theo lời nó. Không có một dấu hỏi nào về cái cách mời khách vào nhà kì lạ ấy.
– Chị ở trong này nè. Em mở cửa rồi vào đi.
Tim nó đập thình thịch. Nó lo lắng. Nó sợ. Sợ sẽ phải nhìn thấy ánh mắt mà mọi người vẫn hay nhìn nó: tò mò và thương hại.
– Phòng chị đẹp nhỉ! Em cũng thích có một cái cửa sổ trông ra đường như thế này.
Cậu bé vẫn vậy. Hồn nhiên, vui vẻ và không có điều gì đặc biệt xảy ra. Không tò mò, không e ngại, không sợ hãi. Đến lượt chính nó lên tiếng:
– Sao em không hỏi gì?
– Hỏi sao chị lại suốt ngày nằm đây chẳng hạn. Nhìn này, em không thấy chị có gì khác em à?
– Nhìn này, chân chị!
Cậu bé dừng lại nhìn nó, lặng im một lúc lâu rồi lại cười toe:
– Chị ghét cái chân của mình lắm phải không? Em không thấy có gì khác với mọi người cả. Chỉ là một đôi chân thôi mà.
Nó mở to mắt. Lần đầu tiên nó được người khác đối xử như một người bình thường. Lần đầu tiên người ta không bận tâm, không tò mò, cũng chẳng thương hại cho đôi chân tật nguyền của nó. Thậm chí còn chả coi đó là điều gì đáng bận tâm.
Cậu bé lại trầm ngâm như một người lớn:
– Hai năm trước khi mất, mẹ em cũng không đi được. Mẹ suốt ngày nhìn mọi người đi lại trong nhà và chửi rủa. Nhưng trước khi mẹ mất, mẹ đã ôm em khóc và nói rằng: “Đáng ra mẹ không nên suốt ngày mắng mỏ con. Mẹ chỉ mất đôi chân, đâu phải là tất cả. Nhưng chính mẹ đã biến mình thành kẻ mất tất cả, cáu cẳn, bệnh hoạn và vô dụng. Con nhớ nhé! Dù mai này có gặp bất hạnh gì cũng phải cố mà đứng dậy, không bao giờ được coi đó là tất cả”.
Nó ngồi im lặng hồi lâu rồi khẽ gật đầu. Ừ nhỉ! Một cậu bé mười tuổi mà còn hiểu được điều đơn giản ấy. Nó không thể tự mình đánh mất tất cả của mình. Nó không muốn làm con ốc trốn trong vỏ nữa.
– Mẹ này, mẹ đăng kí cho con vào lớp học đó nhé. Lớp học dành cho những người tật nguyền ấy. Con sẽ có bạn, con sẽ được vui chơi. Và mẹ sẽ không phải bị trừ lương vì ngày nào cũng về trước giờ nữa.
– Trước đây thì con không muốn đến đó, nhưng bây giờ thì khác rồi. Con không muốn làm một con ốc. Con muốn trở thành một người có ích, con muốn được bay lên.
– Mẹ đừng khóc. Con sẽ sống dũng cảm mà mẹ.
Mẹ ôm chầm lấy nó. Vẫn là những giọt nước mắt làm ướt sũng mái tóc nó. Nhưng chưa bao giờ nó thấy mắt mẹ long lanh đến thế. Hạnh phúc đến rồi, và không bao giờ là quá muộn.
Nguyên Mai